Mora da je neko oklevetao Josefa K., plahog i povučenog bankarskog službenika kog su jednog jutra probudila dvojica grubih policajaca koji su mu upali u stan. Rekavši mu samo da je uhapšen, ali ne i pod kojom optužbom, policajci su priveli prestrašenog i osjećajem krivnje mučenog Josefa. Sve se dodatno pogoršalo kad mu je kao branitelj dodijeljen grubi i cinični odvjetnik Albert Hastler, čovjek koji Josefu nije ulijevao nimalo nade u mogućnost pozitivnog rješenja njegova procesa. Još uvijek ne znajući zbog čega je uhapšen i priveden, zabrinuti Josef se počeo pitati da možda ipak nije zbog nečega kriv, odnosno da moguće nije sasvim nedužan. Dok je preispitivao svoj odnos s komšinicom prostitutkom Marikom Burstner, te kroz razgovore s Hastlerovom ljubavnicom Leni i sa sudskom čistačicom Hilde, Josef je postajao sve opsjednutiji mogućnošću da je nečim ipak zaslužio ovakvu sudbinu.
Realizirana u produkciji
Alexandera Salkinda, intrigantna egzistencijalna drama s elementima fantastike i trilera u režiji glasovitog
Orsona Wellesa uspjela je slobodna adaptacija znamenitog istoimenog romana češkog pisca
Franza Kafke. Film je osim na pariškoj željezničkoj stanici Gare d´Orsay velikim dijelom sniman i u Zagrebu, na Velesajmu, pred katedralom i na savskom nasipu, a manjim i u Dubrovniku, razlog čega su bile novčane nevolje producenta Salkinda. Welles sjajno koristi prirodnu i zadanu scenografiju, pa prepoznatljive zagrebačke vedute i kubusi velesajamskih zgrada dodatno naglašavaju ozračje tjeskobe, paranoje, izgubljenosti i nemoći pojedinca suočenog sa svemoćnim totalitarnim sistemom. U vrijeme premijere filmu se neopravdano prigovaralo da nije uspio sugestivno na ekran prenijeti uznemirujuću društveno-kritičku razinu Kafkina djela, najmračnije i najpesimističnije piščeve proze objavljene nakon njegove smrti 1925. godine, a Welles je pomalo ironično u odbrani svog projekta tvrdio da je riječ o najljepšem filmu koji je ikad snimio. Pored impresivnog vizualnog prikaza cjeline, za koji je zaslužan snimatelj
Edmond Richard (
Diskretni šarm buržoazije,
Fantom slobode), čest saradnik
Luisa Buñuela,
Proces odlik7uju iznimno sugestivna i atmosferična režija, izvrsna scenografija obilježena velikim zatamnjenim prostorima, stubištima i predvorjima, ekspandirajući ugođaj egzistencijalne nelagode i predodređenosti na tragičan kraj, te dojmljive glumačke interpretacije postave predvođene
Anthonyjem Perkinsom, koji je zahvaljujući potisnutoj seksualnosti i u ovom filmu, kao i u
Hitchcockovu Psychu, ostvario odličnu rolu.
Film se na mapi
Movielanda nalazi u kvadrantu
E5:
